Απόπειρες συναρμολόγησης θραυσμάτων

Ο Αριστοτέλης μιλούσε για τη συνήθεια (την ‘έξη’) και τη δύναμη της στη ζωή του ανθρώπου – το παρελθόν μας είναι παντού. Κυρίως είναι πάνω μας, το φέρουμε στις κινήσεις μας, στους τρόπους μας, στις συνήθειες μας. Πόσο εύκολα αλήθεια αποβάλλεται κάτι;

Ο Σπινόζα μιλούσε για την επιθυμία. Η επιθυμία είναι το βασικό χαρακτηριστικό που καθορίζει τη ζωή του ανθρώπου. Η επιθυμία ως δυνητικότητα είναι η κινητήρια δύναμη του ανθρώπου και η προοπτική του να τα αλλάξει όλα.

(Ο Φρόυντ, και μετά από αυτόν ο Μαρκούζε, μιλούσαν για το θάνατο και τον έρωτα, ως βασικές κινητήριες δυνάμεις της ζωής: θάνατος: η εντροπία, η ματαίωση/ έρωτας: η επιθυμία, η ευχαρίστηση, η υπόσχεση)

Ο Κρόποτκιν στα εκπληκτικά του απομνημονεύματα (το αγαπημένο βιβλίο του Φραντς Κάφκα, ένα βιβλίο που εκτιμούσαν οι Τολστόι και Όσκαρ Ουάιλντ μεταξύ άλλων -ένα βιβλίο που αξίζει να διαβάσουν όλοι οι ριζοσπάστες, επαναστάτες και μη, κοινωνικά ευαισθητοποιημένοι κτλ άνθρωποι), μιλάει και για την εμπειρία της φυλακής (από εκεί έρχεται η παραπάνω σελίδα). Η φυλακή τσακίζει τη θέληση. Αν η θέληση είναι αδούλευτη, τότε εκμηδενίζεται. Αποτέλεσμα, η παθητικοποίηση, η αποχαύνωση.

Σε κάποιο μπλογκ διάβαζα ότι η ανθρωπότητα σήμερα βρίσκεται ιστορικά σε μια κατάσταση άρνησης της δουλείας της, ενώ σε άλλες εποχές υπήρχε τουλάχιστο η συνείδηση της δουλείας (και μέσα από αυτή τη συνείδηση, η προοπτική της εξέγερσης και της επανάστασης ίσως).

Τα όσα γράφει ο Κροπότκιν,αφορούν και την προσωπική δουλειά που πρέπει κανείς να κάνει. Πέρα από τις ναρκισσιστικές ανοησίες της ‘αυτοβοήθειας’ που αφορούν τους στόχους που θέτει η αγορά και οι νόρμες της (επιτυχία κτλ, πως θα γίνετε λεπτός, ποθητός, πως θα αποκτήσετε αυτοπεποίθηση, πως θα πουλάτε καλύτερα ό,τι έχετε να πουλήσετε κτλ κτλ κτλ), ο Κροπότκιν μιλάει για ένα άλλο ήθος, αγωνιστικό, τίμιο, με παρρησία και καθαρή αντίληψη της ιστορικής κατάστασης. Αυτές οι ποιότητες θα θέσουν τα αναχώματα απέναντι στον εκμηδενισμό που φέρνει η κάθε είδους φυλακή και καταπίεση, σε ατομικό αρχικά επίπεδο, για να πιάσει έπειτα το συλλογικό. Ενάντια στα νεοφιλελεύθερα κελέσματα της ατομικής ενδυνάμωσης, ας θυμάται κανείς ότι η συντριπτική πλειοψηφία δεν ξεφεύγει την ιστορική συνθήκη που ορίζει την περίοδο της ζωής της.